Een gebouw dat blijft




Op vrijdag 16 september 1887 begonnen enkele timmermannen

met het afbakenen van de omtrek van een nieuw school-

gebouw op de hoek van de tegenwoordige Goltziusstraat en

de Sint-Martinusstraat. De meeste Venlonaren namen er geen

notitie van: zij hielden zich met andere zaken bezig, zoals de

aanstaande najaarskermis. Wellicht vonden zij dat de tot stand-

koming van het gebouw de gemoederen al te lang had bezig-

gehouden. Tekenend voor de problematische realisatie van de

Rijks Hoogere Burger School, was het ontbreken van festivi-

teiten bij het begin van de bouwwerkzaamheden. Het was geen

hoogwaardigheidsbekleder die de eerste spade in de grond stak,

maar een arbeider. Ook het Venloosch Weekblad besteedde er

in zijn editie van 17 september geen aandacht aan! De onder-

handelingen tussen de gemeente Venlo en het Rijk over de HBS

en de nu begonnen nieuwbouw waren lang en moeizaam

geweest. Wellicht bestond er daarom  bij beide partijen, de

regering en de gemeente Venlo, geen animo om plechtig stil

to staan bij het begin van een gebouw, dat spoedig door tijd-

genoten omschreven zou worden als een ‘schoolpaleis’


1.1 Nederland na 1850


Kenmerkend voor Nederland na 1850 was de grote expansie op

velerlei gebied en de opkomende industrialisatie. Landbouw

en nijverheid ging het voor de wind en er werden grote

winsten gemaakt. De voornaamste oorzaak hiervoor was de

fundamentele verandering van het produktieproces, als gevolg

van de steeds meer gebruikte stoommachine en later van de

gas- en electromotor. Het belang van het ambacht verminderde

door een overgang van handwerk en huisindustrie naar het

fabriekssysteem. Dit had een explosieve groei van de Neder-

landse nijverheidsbevolking tot gevolg.

Ook Venlo werd in deze ontwikkeling meegevoerd. Sinds

1830 was het inwonertal van deze Maasstad gestadig blijven

groeien van 6.500 in 1830, naar 14.700 in 1900. Het Venlose

aandeel in de Noordlimburgse bevolking steeg eveneens: van

17% naar 22%. De voornaamste redenen voor deze bevolkings-

toename waren de trek van het platteland naar de stad, de

zeer vruchtbare huwelijken in Limburg en de sterk verbeterde

medische verzorging, waardoor dodelijke epidemieën nagenoeg


Een nieuwe HBS voor Venlo 1879-1886


Door drs. J.P.G.M. Vaessen, met medewerking van drs. T.P.M. Huijs.


Next (right). inhoudsopgave. gebouw.

Hoofdstuk I

-001-