Een gebouw dat blijft       Next (right). inhoudsopgave. gebouw.

Hoofdstuk I


aangespoord door de inspecteur voor het middelbare onderwijs

dr. M. Salverda, vergaderde vervolgens over de salarissen der

HBS-leraren en besloot op 15 mei 1879 alle salarissen te verhogen

met 100 tot 300 gulden per jaar, hetgeen een verhoging van

15 tot 30 procent betekende.


Een nieuwe directeur  Ondanks de verkregen salarisverhoging

diende directeur H. Eymael zijn ontslag in. Hij kon aan de

Maastrichtse HBS meer verdienen als gewoon leraar dan aan

de Venlose HBS als directeur. De raad verleende hem op 18

augustus 1879, net vóór het nieuwe studiejaar, ontslag en ging

op zoek naar een opvolger. Meerdere raadsleden zagen wel

wat in de leraar wis- en natuurkunde, maar inspecteur Salverda

wilde daar, omwille van diens niet onbesproken levenswandel,

niets van weten. Salverda had bovendien een eigen kandidaat:

de Tilburgse leraar P.M.J Steijns. De Venlose gemeenteraad

wilde echter, alvorens Steijns te accepteren, nog een laatste

oproep plaatsen in de school- en advertentiebladen. De eerste

twee sollicitanten meldden zich eind oktober 1879. Hierop

wees de gemeenteraad Steijns af als kandidaat-directeur met

acht tegen vijf stemmen. De raadsleden hadden wel enige

bedenkingen aangezien de rijkssubsidie van 5000 gulden voor

de HBS op het punt stond verhoogd te worden met 1300 gulden.

De raad vreesde dat Salverda, nu zijn kandidaat was afgewezen,

de minister van Binnenlandse Zaken, waar onderwijs toender-

tijd onder ressorteerde, negatief zou adviseren over de te

verlenen subsidie.


Een brutale brief  De keuze van een nieuwe directeur kwam op

5 december 1879 opnieuw ter sprake tijdens de vergadering

van de gemeenteraad. Er was een brief van de minister

binnengekomen die veel kritiek losmaakte onder de Venlose

notabelen. Minister jhr. mr. W. Six (minister van 20 augustus

1879 tot 18 februari 1882) waarschuwde daarin voor verwerping

van zijn denkbeelden omtrent de vervulling van het directoraat

van de HBS. Niet alleen zou dan de verhoging van de subsidie

niet doorgaan, de gehele rijkssubsidie zou worden ingetrokken

per 1 januari 1880. De gemeenteraad was zulke taal blijkbaar

niet gewend. Een raadslid was de hele kwestie zo beu dat hij

voorstelde ‘dat het [het] beste is [dat] de school door het Rijk wordt

overgenomen en dat wij dan tevens van die last ontheven zijn'. Een

ander lid betwijfelde of het gemeentebestuur nog wel meester was

over zijn eigen handelingen. Anderen concludeerden: ‘wij zijn

in de gelegenheid het [bedoeld is de HBS] hun nu in de hand te geven’.

Een ander raadslid tenslotte vond dat de minister ‘een brutaale

brief’ had gestuurd.


De overname van de HBS door het Rijk  De Haagse waar-

schuwing maakte weinig indruk op de Venlose gemeenteraad

want op 19 december 1879 besloot deze een andere leraar dan

Steijns tot directeur te benoemen. Dit besluit werd aan de






-009-